NBA’de 2.32’lik Yao Ming vardı. Çok uzun boylu fakat fazla koşamıyor, top taşıyamıyordu. Bolca pota altından boy avantajı ile kolay sayı buluyor veya kolayca ribaunt alıyordu. Öte yandan M. Jordan ise 1.98 gibi basketbol için ortalama bir boya sahip biriydi. Boydan ekstra avantajı olmadığı için de pek çok benzer oyuncu gibi şu özelliklerini geliştirmek zorunda kaldı. Top sürme, pas verme, uzaktan isabetli şut atma, zıplama, takım arkadaşlarını yönetme, daha çok koşma, beslenme ve uyku dengesi, dışarıda dengeli sosyal hayat, oyunu okuma… Sonuçta hangi oyuncu daha değerli oldu?
Sınav kazanan öğrencilerde de benzer bir durum vardır. Analitik becerileri (bir tür zeka) çok çok yüksek olan (boy benzeri) öğrencilerde de ekstra özellikler gelişmedi ise şayet diğer öğrenciler kadar değerli hale gelemiyorlar ve sonuca ulaşamıyorlar. Yani, ortalama üzeri bir boy basketbol için bir gerekliliktir ancak her uzun boylu iyi bir basket oyuncusu değildir. Aynı şekilde, ortalama üzeri bir zeka, derece için bir gereklilikse de zeki her öğrenci derece yapamamaktadır.
Öğretmeni çok iyi dinleme, dersi derste öğrenme, çok ve çeşitli kaynaklardan soru çözme, spesifik soru sorma, çalışkan arkadaşlarla takılıp sosyal olarak kendisini geliştirip derse hevesli iyi bir çevrede bulunma, zamanı yönetmeyi öğrenme, beslenme ve uyku dengesini sağlama, moral ve psikolojik gücünü kolay kaybetmeme , iyi örneklerden ders çıkarma , iyi koç bulup bağımsız geri bildirimler alarak rakiplerine göre konumunu gerçekçi ölçme ve değerlendirme… Bunlar derece için ihtiyacımız olan şeylerdir.
Sonuç olarak analitik becerilerde hızlı ve güçlü olan (bir zeka türünde çok iyi olan) kendisini diğer özelliklerde geliştirmek zorunda hissetmiyor. Neden? Çünkü boyu uzun ve hemen sayı atabiliyor, konuyu çabuk öğrenince işi bitti zannediyor.
Pekiyi, 100 puanlık uzman sorusu: Madem çok zekiydi, bu anlattıklarınızı fark etmesi gerekmiyor muydu?
Cevap: Bunları fark etmek, farklı bir zeka türü gerektiriyor. Analitik zeka değil, duygusal zeka (EQ). Duygusal becerilerin gelişmesi ile gerçek ihtiyaç analizi yapılabiliyor. 15-18 yaş aralığındaki öğrenciler de duygusal zeka yönetim kültürü geliştirmişlerse ve bunu da analitik zeka (IQ) ile birleştirmişlerse zaten üniversite sınavlarına bile hazırlanmadan hemen sosyal hayata atılıp para kazanmaya, yahut ahlaken düşük bir çevredeyse gayrımeşru yollardan zengin olmaya çalışıyorlar. Çünkü eğitim ve sınav kazanarak hayata tutunmak çok uzun ve meşakkatli geliyor.
Peki 50 puanlık uzman sorusu: Boyu 1.50-1.70 olanlar ne yapsın hocam? Yani analitik zekası ortalama veya altında olanlar ne yapsın?
Cevap: Bu kişiler basket oynamasın, güreşle, futbolla uğraşsın. Kendi yapılarına uygun sporlar yapsın. Benzer şekilde üniversite veya yüksek akademik hayat her insan için uygun değildir. Basketboldaki gibi en azından 1.80-1.90 boy gerekir.
Sonuç olarak yeterli olan yeterlidir. Devamına bakmak lazım. Belli avantajınız akademik hayatta da olsa basketbolda da olsa oynamak ve yarışmak için yeterli ise gerisi diğer özelliklerinizi geliştirmenize bağlıdır. En çok da doğru eğitim koçunu bulmanıza bağlıdır.